DEVAM: 18- İlim'in Ortadan Kalkması
5. İbn Abbas (r.a.)
778 Kabus, babasından bildirir: İbn Abbas: "Mu'min'in
çekeceği en son acı, ölümdür" dedi. İbn Abbas:
"O gün gök, erimiş maden gibi olur"[Mearic 8]
ayetini açıklarken: "Zeytinyağı tortusu gibi olur" demiştir. "
.......'' [Zumer 9] ifadesini açıklarken
de: "Gece yarısı anlamındadır" demiştir. Yine: "İlmin
kaldırılması ne demektir biliyor musunuz? Yeryüzünden alimlerin
gitmesidir" demiştir.
Bu Hadis Sahihtir.
21942 (l)'de tekrar edecektir.
6. Ziyad b. Lebid (r.a.)
779 (1) Ziyad b. Lebid der ki: Resulullah (sallallahu aleyhi ve
sellem) bir şeylerden bahsetti ve:
''İşte ilmin ortadan kaybolacağı zaman bu zamandır''
buyurdu. Biz: "Ey Allah'ın Resulül Bizler Kur'an'ı okurken, çocuklarımıza
okuturken, çocuklarımız da kendi çocuklarına okuturken ve kıyamete dek bu böyle
sürecekken ilim nasıl ortadan kaybolur?" diye sorduğumuzda, Allah Resulü
(sallallahu aleyhi ve sellem) bana şu karşılığı verdi:
''Annen sensiz kalsın ey Ziydd! Seni Medine ahalisinin
fakihlerinden sayardım. Yahudi ile Hıristiyanlar, Tevrat ile İncili okumuyorlar
mı? Bu okumaların onlara bir faydası oluyor mu?''
Bu Hadis Sahihtir.
780 (2) İbn Lebid el- Ensari der ki: Resulullah (sallallahu aleyhi
ve sellem): ''İşte ilmin ortadan kaybolacağı'' veya; ''Kesileceği zaman bu
zamandır'' buyurdu. Ben: "Bizler Kur'an'ı çocuklarımıza öğretirken, onlar
da kendi çocuklarına öğretecekken bu nasıl olur?" diye sorduğumda, Allah
Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem);
''Annen sensiz kalsın ey İbn Leb/d! Seni Medine ahalisinin
en akıllılarından bilirdim. Yahudi ile Hırsitiyanların da ellerinde Allah'ın
Kitab'ı bulunmuyor mu?'' buyurdu.
Şu'be'nin rivayetine göre Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi
ve sellem): ''Yahudi ile Hıristiyanlar'' veya: ''Ehl-i kitdb'dan olanlar Tevrat
ile İncili okumuyorlar mı? Bu okumaların onlara bir faydası oluyor mu?''
karşılığını vermiştir.
Bu Hadis Sahihtir.
Diğer tahric: Hakim (1/100)
781 Avf b. Malik anlatıyor: Bir gün Resulullah (sallallahu
aleyhi ve sellem)'in yanında otururken bir ara gökyüzüne baktı ve:
''İImin kaldırılma zamanı bu zamandır'' buyurdu. Ensar'dan
Ziyad b. Lebid adında biri: "Ey Allah'ın Resulü! Elimizde Allah'ın Kitab'ı
varken ve onu çocuklarımız ile kadınlarımıza öğretmişken bu nasıl olur?"
diye sorunca, Allah Resulü (sallallahu aleyhi ve sellem) :
"Seni Medine ahalisinin fakihlerinden sayardım''
karşılığını verdi. Sonra Allah'ın kendilerine gönderdiği kitaplar ellerinde
olmasına rağmen Yahudiler ile Hıristiyanların nasıl saptıklarını anlattı.
Velid b. Abdirrahman el-Curaşi der ki: Daha sonra Cubeyr b.
Nufeyr namazgahta Şeddad b. Evs ile karşılaştığında Avf b. Malik'ten bu hadisi
nakletti. Şeddad: "Avf doğru söylemiş "dedi ve bana: "İlmin
kaldırılmasının ne olduğunu biliyor musun?" diye sordu. Ben:
"Onu taşıyanların (alimlerin) gitmesidir"
karşılığını verdim. Velid: "Peki, ilk kaldırılacak ilmin ne olduğunu
biliyor musun?" diye sordu. Ben:
"Bilmiyorum" karşılığını verdiğimde, Velid:
"Haşyettir! Öyleki huşu sahibi olan tek bir adam dahi bulamazsın"
dedi.
Bu Hadis Sahihtir.
Diğer tahric: Buhari, Halk efa!i'l-ibad'da (339)
8. Ebu Umame el-BahiIi (r.a.)
782 Ebu Umame el-Bahili anlatıyor: Veda haccı sırasında bir gün
Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) boz devesinin terkine Fadl b. Abbas'ı
bindirmişti. Bir ara durup:
''Ey insanlar! İlmi kaldırılıp yok olmadan önce iyice
öğrenin!// buyurdu. O sıralar da Allah: "Ey inananlar! Size açıklanınca
hoşunuza gitmeyecek şeyleri sormayın. Kur'an indirilirken onları sorarsanız
size açıklanır (ama üzülürsünüz). Allah sorduğunuz şeyleri affetmiştir. Allah
Bağışlayan'dır, Halim'dir"[Maide 101] ayetini indirmişti. Bundan dolayı
ona gereğinden fazla soru sormayı istemiyorduk. Bu sözü demesi üzerine de soru
sormaktan çekindik. Bunun üzerine bir bedevinin yanına geldik ve rüşvet olarak
bir rida verdik. Ama adam bu ridayı sarık yapıp başına sardı. Ucunun da sağ
kaşının üzerine geldiğini gördüm.
Bedeviye bu ridayı verdikten sonra ona: "Peygamberimiz
(s.a.v.)'e bu konuyu sor" dedik. Bedevi: "Ey Allah'ın Resulü!
Mushaflar elimizdeyken, biz onu öğrenmiş, kadınlarımıza, çocuklarımıza ve
hizmetçilerimize de öğretmişken nasıl olur da ilim yok olur?" diye
sorunca, Resulullah (s.a.v.) öfkeden yüzü kızarmış bir şekilde başını göğe
doğru kaldırdı ve:
'Annen sensiz kalsın emi! Mushaflar (Tevrat ve İncil)
Yahudilerin ve Hıristiyanların da elinde değil mi? Oysa şimdi peygamberlerinin
getirdiklerinden tek bir harfe bile tutunmuş değiller'' karşılığını verdi ve üç
defa: ''Bilin ki ilmin yok olması onu taşıyanların (alimlerin) yok olmasıyla
gerçekleşir'' buyurdu.
Bu Hadis Hasendir.
Diğer tahric: Taberani 8/25 (7867)
Heysemi (1/199) hadisin zayıf olduğunu söylemiştir.